Angst voor het onbekende: zo overwin je jouw angst om iets nieuws uit te proberen

3,3K

Ik trap af met een honest confession: ik vermijd graag risico’s en nieuwe dingen. Nu kan ik dit natuurlijk gooien op mijn chronische ziekte. Dat ziek zijn gepaard gaat met strakke planningen. Best true. Maar dit gaat ietsjes verder. Want ik hou gewoon onwijs van voorspelbaarheid, stabiliteit en routine. Ik voel geen sterke urge om mezelf constant buiten m’n eigen comfortzone te pushen. Niet per se erg. Maar wat doe je als angst voor het onbekende of angst voor nieuwe dingen je leven begint te bepalen?

Zo had ik een paar weken geleden een eerste afspraak gemaakt bij de lokale sportschool. No biggie. Right? Want in de basis is iedere sportschool hetzelfde: een zaal met fitnessspullen en wellicht een extra zaal met kekke groepslessen. En toch had ik, toen het moment daar was, precies 0 zin om te gaan. Oké grapje. Ik had stiekem ergens echt wel zin om te bewegen. Maar ik durfde niet. En dus verzon ik duizend excuusjes om het af te zeggen. Om niet die commitment aan te gaan.

Oh, had ik trouwens al benoemd dat ik als kind in deze sportschool kwam? Ja dat maakte mijn angst nog net iets pijnlijker… Ik voelde me een rare snuiter. Daarom werd het tijd voor een nieuw Iris-onderzoekje. Want waarom hebben sommige mensen next level angst voor nieuwe dingen, terwijl andere juist onwijs goed gaan op de thrill van het onbekende? En wat kun je doen om angst voor nieuwe dingen te overwinnen?

In dit artikel:

• Neofobie: de angst voor nieuwe dingen
• Waarom zijn we bang voor nieuwe dingen?
• 5 redenen waarom we bang zijn voor nieuwe dingen
• Hoe kun je angst voor nieuwe dingen overwinnen?
• Opdracht: angst overwinnen doe je zo!
• Afsluiter: angst voor het onbekende

Neofobie: de angst voor nieuwe dingen

Precies iedereen is wel eens nerveus (geweest) voor iets nieuws. Ook jij. Denk maar eens terug aan je eerste schooldag, de eerste keer op jezelf wonen of die eerste (verre) soloreis die je maakte. Ja, angst voor nieuwe dingen kennen we allemaal. Maar wanneer je zo zenuwachtig bent dat het je weerhoudt van iets… Dan gaat het misschien wel iets verder dan ‘gewoon’ een beetje zenuwachtig zijn. Zelf dacht ik dus vreemde eend te zijn. Maar toen ik laatst googelde ‘Waarom heb ik angst voor het onbekende?’ ontdekte ik dat het best vaak voorkomt…

En dat er zelfs een woord voor bestaat, namelijk Neofobie. Wat letterlijk betekent: ‘de angst voor nieuwe dingen’. Iemand met Neofobie heeft een abnormale angst voor nieuwe dingen, mensen, plekken, spullen en ideeën. En zulke angst ervaren is best pittig. Want hoewel we de mens best kunnen bestempelen als gewoontedier zijn we van nature óók avonturiers. Want geef maar toe: stiekem dagdroom je regelmatig over je volgende vakantiebestemming 😉 

Symptomen van Neofobie

Neofobie – de angst voor het onbekende – is dus best ’n beetje onhandig. En toch ervaart iedereen het wel eens. In een milde vorm valt het alleen nauwelijks te herkennen en doen we het vaak af als zenuwen. Zo zal bijna iedereen opzien tegen een eerste werkdag bij een nieuwe werkgever, maar uiteindelijk tóch netjes om 9 uur op kantoor verschijnen. Ervaar je Neofobie in ’n ergere vorm? Dan is afbellen héél verleidelijk en waarschijnlijk ook je ticket out: je besluit gewoon niet te gaan. Benieuwd of jij Neofobie of wel eens mildere vorm van Neofobie hebt ervaren? Dit zijn de symptomen:

Fysieke Symptomen

Neofobie gaat vaak gepaard met milde of heftige fysieke symptomen. En dit zijn de meest voorkomende:

• Overmatig zweten
• Hartkloppingen
• Trillen
• Hoofdpijn
• Ademloosheid
• Gespannen spieren
• Slapeloosheid

Cognitieve Symptomen

Samen met de fysieke symptomen is Neofobie ook te herkennen aan irrationele gedachtes of (zeer) beperkte overtuigingen over een specifieke (nieuwe) situatie. En ook dit kan voor komen:

• Obsessieve speculatie (‘wat als?’)
• Rampzalige verbeelding (doemscenario’s)
• Angst om de controle te verliezen
• Opsomming van alle risico’s en gevaren
• Zoeken naar bevestiging van anderen

Gedrag Symptomen

Als laatste is Neofobie óók herkenbaar aan het gedrag van de persoon. Zo zullen de meeste bij een nieuwe situatie geneigd zijn om deze te:

• Vermijden: het vermijden van nieuwe situaties of nieuwe routines
• Ontvluchten: wanneer vermijden niet meer lukt en de persoon in kwestie er alles aan doet om zo snel mogelijk de (nieuwe) situatie te ontvluchten

Waarom zijn we bang voor nieuwe dingen?

Zeg, wat deed je toen je opstond vanochtend? Nam je eerst een douche gevolgd door een ontbijtje en sloot je af met een tandenpoetssessie? En daarna? Oké, deze vragen lijk nu misschien ietwat random. Want wat heeft je ochtendroutine te maken met de angst voor nieuwe dingen? Nou, eigenlijk alles. Want vanaf het moment dat je wakker wordt lijkt iedere keuze die je maakt misschien een wel overwogen beslissing. Is het niet. Het is namelijk een opeenstapeling aan gewoontes.

Gewoontes die zorgen voor jouw eigen samengestelde comfortzone. En die comfortzone? Ja die is best comfortabel (No Shit Sherlock). Iets nieuws uitproberen betekent dat je die lekkere knusse comfortzone moet verlaten en dat brengt risico’s met zich mee. Zo riskeer je de kans om te falen. De kans om dat nieuwe ‘ding’ helemaal niet leuk te vinden. De kans om beoordeeld te worden door anderen…

5 redenen waarom we bang zijn voor nieuwe dingen

Tsja, klinkt niet echt aantrekkelijk hè? Om verschillende redenen kiezen wij mensen dus graag voor de weg met de minste weerstand. En omdat ik onwijs benieuwd was naar die verschillende redenen vroeg ik aan meerdere mensen of én waarom zij wel eens angst voor nieuwe dingen ervaren. Onderstaand lijstje kwam er uit. Wedden dat je er een paar herkent?

1.   We zijn bang voor het onbekende

I’ll admit, dit is misschien een open deur intrappen. Zeker na m’n pleidooi in de alinea hierboven. Maar toch voelde het als noodzaak om het nog één keer te benoemen. Want het onbekende kan soms aanvoelen als ’n deelname aan Fear Factor: geblinddoekt een beetje graaien in een bak vol vieze insecten zonder te weten wat er precies in zit. No thanks. Jup, wij mensen willen graag weten wat er ons te wachten staat. Het liefst zouden we in de toekomst kunnen kijken vóór we het risico durven nemen. Kan (nog) niet. Dus tot die tijd horen geblinddoekte leap of faiths er toch écht bij.

2.   We durven geen commitment aan te gaan

Bij commitment denken we vaak direct aan ’n relatie. Maar het woordje commitment gaat toch echt iets verder dan dat. Zo kun je óók commitment hebben aan een vriend, familie, baan, gezondheid of doel. En voor iedere vorm van commitment kan angst ontstaan. Want wanneer je een commitment aan gaat kun je opeens accountable gehouden worden. Er komt een verantwoordelijkheid bij die je eerst niet had. Slik. Dat vind je selfish ego best even wennen. Want opeens moet je tijd vrij maken voor die ene persoon of dat ene doel. Je huidige routine wordt aangetast en ook je gewoontes worden op de proef gesteld. En daar gaat niet iedereen even lekker op.

3.   Falen is een mogelijkheid

Wanneer je aan iemand vraagt waarom hij of zij angst voor nieuwe dingen ervaart zal 9 van de 10 keer het antwoord iets met ‘falen’ te maken hebben. Falen is namelijk een woord dat we al kennen sinds onze kindertijd. Het is een concept dat we hebben geleerd om te vermijden. Niet gek. Want we vertellen kinderen dat ze een toets hebben gefaald. We vertellen stellen die uit elkaar gaan dat ze hun huwelijk hebben gefaald. We vertellen mensen die ontslagen worden dat ze hebben gefaald in hun werk… Het woordje falen is een negatief beladen woord geworden. En dat terwijl falen óók iets positiefs kan zijn. Want zonder iets proberen weet je nooit of het een succes had kunnen worden.

4.   Slagen is een mogelijkheid

Dit klinkt crazy maar het is echt waar. De gedachte dat je écht zou kunnen slagen waardoor je leven 180 graden draait? Dat is er eentje die vele mensen bang maakt. Zelfs zo bang dat ze maar niet beginnen aan nieuwe dingen. Want je leven opnieuw inrichten… Dat is best ’n hele klus. Niet alleen voor jou, maar ook voor de mensen om je heen. Want zij veranderen niet altijd met je mee.  

5.   Het moet gelijk perfect

Hi, dit ben ik in een nutshell. Want committen aan iets nieuws? Daar heb ik niet per se heel veel moeite mee. En de angst voor het onbekende? Die valt nog relatief makkelijk te overwinnen. Mijn issue? Het moet gelijk perfect. Lukt dit niet? Ja, dat schaal ik het al snel onder ‘falen’. Dit was ook het geval met Chronisch Awesome. Voor een lange tijd schoof ik het idee voor me uit. Ik vergeleek mezelf constant met rolmodellen die al duizenden volgers hadden. Dus waarom zou ik starten als ik niet gelijk mee kon draaien op dit niveau? Waarom zou ik een website maken en in de lucht gooien wanneer het nog niet kickass is? Mocht je jezelf in dit stukje herkennen: weet dat je niet alleen ben. Iets nieuws beginnen is als leren fietsen: je zult in het begin regelmatig vallen, maar daarna fiets je als ’n speer! Ja dit was óók ‘n oppepper voor mezelf 😉

Hoe kun je angst voor nieuwe dingen overwinnen? – 5 manieren

Ja, iets nieuws proberen is eng. En moeilijk. En risicovol. Maar het is ook dé manier om te groeien als persoon. Om te leren. Om te beslissen en beseffen wat je leuk vindt en wat juist niet. Iets nieuws proberen is de manier om beter te worden in oncomfortabel zijn. Nu ga ik zelf onwijs slecht op mensen die schreeuwen ‘je moet het gewoon doen’. Want als het zo simpel was had neofobie of de angst voor nieuwe dingen niet eens bestaan. Daarom heb ik 5 manieren verzameld die mij hebben geholpen (en nog steeds helpen) bij het tackelen van nieuwe – spannende – dingen. En trust me, ik gebruik dit lijstje zelf heel vaak als reminder.

1.   Accepteer je angst

Om je angst te kunnen tackelen moet je éérst accepteren – of tenminste erkennen – dat je bang bent voor iets. En daar gaat vaak fout. Want ergens hebben wij mensen de overtuiging gecreëerd dat we niet bang mogen zijn. Maar bang zijn en denken dat je niet bang mág zijn maakt de situatie vaak alleen maar erger. Dus wanneer je de volgende keer voor een nieuwe uitdaging staat die je best ’n beetje nerveus maakt, erken het. Spreek het uit. Schrijf het op. Praat er over. Want at the end of the day ervaart precies iedereen wel eens angst. Dat maakt ons allemaal mens!   

2.   Begin klein

‘Iris, niet miepen gewoon doen!’ is wat ik vroeger met regelmaat mee kreeg. Werkte precies niet. Want mijn demons waren vaak té groot om in één keer te overwinnen. En toen viel het kwartje. De key om angst, voor wat dan ook, te overwinnen is door klein te beginnen en langzaam omhoog te werken. Zie het als ’n trap: one step at a time. Ben je bijvoorbeeld bang voor public speaking? Dan is direct voor duizenden mensen presenteren waarschijnlijk geen strak plan. Maar what about een klaslokaal of een online Webinar? Ieder stapje draagt bij aan het verzamelen van genoeg zelfvertrouwen om uiteindelijk wél op dat podium voor duizenden mensen te rocken!

3.   Focus op wat je zelf kunt beïnvloeden

Ik weet niet hoe het met jou zit, maar wanneer ik bang ben voor iets nieuws ben ik queen in het bedenken en opsommen van ‘wat als’ scenario’s. Wat als ik na 30 minuten alweer moet stoppen met sporten? Wat als iedereen in de sportschool naar me kijkt? Ja lekker positief wel. En dan te bedenken dat dit nog vrij milde doomscenario’s zijn…

Maar hoe andere mensen op mijn sportgedrag reageren? Ja, daar kan ik precies niets aan veranderen. En hoe mijn lichaam reageert op een sportsessie is altijd een groot vraagteken. Waar ik wel wat aan kan doen? Vooraf bepalen welke oefeningen ik sowieso wil uitoefenen. En Thomas lief aankijken om mee te gaan als eenmalige sportbuddy. Een beetje comfortzone mee naar m’n niet comfortzone area. Klinkt suf. Werkt wel!

4.   Stel je verwachtingen bij

Mensen zijn ongeduldig. Ik ben ongeduldig. We willen resultaten zien, het liefst direct. Maar, een nieuwe skill beheersen of iets nieuws (op)starten kost simpelweg gewoon tijd. En soms kost iets leren leuk vinden óók tijd. Natuurlijk wilde ik direct resultaat boeken met Chronisch Awesome. Alleen een blog succesvol maken lukt niet overnight en dus stopte ik regelmatig met proberen. Dont’ be like me. In plaats van de handdoek in de ring gooien: geef jezelf voldoende tijd om een nieuwe skill te leren of om te wennen aan een nieuwe baan. Soms is iets love at first sight. Maar nog vaker heeft het een beetje meer tijd nodig. En dat is helemaal oké.

5.   Celebrate every little succes

We schreeuwen en pinnen het allemaal ‘successen moet je vieren’. En toch doen we dit stiekem nog te weinig. Zeker wanneer we het hebben over het overwinnen van een angst. Want ja, die angst had er helemaal niet mogen zijn! Right? Maar wat als je het nu eens anders bekijkt. Of die angst er nu had mogen zijn of niet: hij was er wel. En ondanks die angst ben je wél naar de sportschool gegaan, heb je wel die kickass presentatie gegeven of stond je wel om 9 uur in je nieuwe kantoor. Het maakt niet uit hoeveel treden van de trap je hebt genomen: iedere stap is er eentje die je mag vieren!

Opdracht: angst overwinnen

Omdat je angst overwinnen best lastig kan zijn (misschien spreek ik uit ervaring) leek het me leuk om een kort opdrachtje met je te delen. Eentje die ik regelmatig ook zelf uitvoer (thanks pyscholoog). Niets fancy’s. Wél onwijs helpful om je angsten te erkennen, herkennen en in het vervolg op een liefdevolle manier te kunnen tackelen:

1. Bedenk een doel dat buiten je huidige comfortzone ligt en schrijf dit ergens op (bijvoorbeeld naar een nieuwe sportschool gaan, een eigen bedrijf starten of een soloreis maken).
2. Lees je doel eens met aandacht voor. Welke angst-gedachtes poppen er nu op in je hoofd? Wat houdt je tegen? Of wat kan er volgens jou allemaal mis gaan? Schrijf alle bezwaren – groot of klein – op in je boekje. 
3. Stel je nu eens voor dat je jouw gestelde doel bereikt. Hoe laat het je voelen? Welke positieve dingen zul je bij het bereiken van je doel ervaren (bijvoorbeeld een fitter gevoel door frequent sporten, meer vrijheid dan in loondienst of wijze levens lessen door alleen reizen)? Schrijf al deze positieve punten op in je boekje.
4. Leg het negatieve en positieve lijstje naast elkaar. Zeg eens eerlijk: zijn de risico’s groter dan de wins? Zijn de risico’s te beheersen of liggen ze buiten jouzelf? Is het mogelijk om je doel eventueel in kleine stapjes op te breken?
5. Probeer zo veel mogelijk bezwaren te tackelen en kijk of je uiteindelijk een stappenplan kunt maken om tóch te starten met je doel. Let op: je hoeft het niet in één dag te bereiken. One step at a time.

Angst voor het onbekende: zo overwin je jouw angst om iets nieuws uit te proberen

Ironisch genoeg lag dit artikel al weken op de plank. Want ergens ervaarde ik angst om dit pleidooi (hallo 2700 woorden) te publiceren. Het voelde niet als mijn plaats om je te vertellen hoe je angst moet overwinnen aangezien ik het zelf óók niet deed. Máár, inmiddels ben ik naar de sportschool geweest (meerdere keren zelfs). Heb ik een nieuwe fysiotherapeut geregeld. En start ik binnenkort met een fibromyalgie massagekuur. Ik had even een wake up call nodig, maar eindelijk kijk ik mijn angst voor nieuwe dingen in de ogen. Weliswaar one step at a time. Maar hé, één stap is meer dan helemaal géén een stap.

Heb je het tot hier gehaald? Chapeau! Ik hoop dat je wat aan dit artikel hebt, net zoals ik er zelf ook iets aan heb gehad. Enne, ben jij ook nou ook zo iemand die nieuwe dingen maar eng vindt? Let me know in de reacties of via een mailtje. Lijkt me leuk om te weten dat ik niet de enige ben 🙂