Toen ik afgelopen november Chronisch Awesome startte had ik het geniale idee jou mee te nemen op mijn mentale reis. Ik opende zélfs een kopje ‘bij de psycholoog’ zodat ik rauwe en eerlijke verhalen over mijn therapietraject(en) met je kon delen. Klinkt stoer. Iets minder stoer is dat ik dat hele delen maar precies twee keer aandurfde. Ironisch, aangezien ik júist taboes rondom mental health wil doorbreken. En omdat dit besef laatst éindelijk indaalde leek dit mij een mooi moment om te delen wat therapie mij heeft geleerd.
Want na 5 jaar en 4 trajecten nam ik in maart afscheid van mijn fav therapeut in Breda. Als gebroken hoopje ellende dat praten verafschuwde stapte ik in 2016 haar kamertje binnen. Als sterke jonge vrouw stapte ik in maart haar kamertje voor de laatste keer uit. Een rollercoaster ride met vele ups en vele downs. Maar nu is het tijd om zonder zijwieltjes de wereld te verkennen. En dit zijn de take aways die ik meeneem.
Wat therapie mij heeft geleerd – 5 lessen
Mocht je mijn reis al wat langer volgen zullen de onderstaande lessen niet als een shock komen. Aan iedere les heb ik inmiddels wel een groot artikel gewijd. Zelf besef ik alleen nú pas dat dit mijn grootste take aways zijn. Waarschijnlijk omdat ik nu mijzelf éindelijk de tijd gunde om eens te reflecteren. Anywho, door deze lessen te bundelen in één artikel hoop ik je te kunnen laten zien hoe helpful praten met een psycholoog kan zijn. Want praten helpt echt! En dit is wat therapie mij heeft geleerd:
Les #1: Al je gevoelens mogen er zijn
Ik val wellicht wat in de herhaling: maar praten is zeg maar niet echt mijn ding. Althans, dat was niet echt mijn ding. Zeker als het gaat om praten over gevoelens, en dan heb ik het vooral over de minder leuke gevoelens. Deze emoties stopte ik ver weg. En een lange tijd werkte dit prima. Het maakte me hard en zorgde zelfs voor verschillende mijlpalen. Wat ik niet doorhad was dat deze ‘kracht’ langzaam veranderde in een groot obstakel. Blijkbaar heb je toch echt al je emoties en gevoelens nodig om verder te komen…
We worstelen allemaal wel eens met onze emoties. De een net wat vaker of harder dan de ander. En dat is helemaal oké. Want emoties, zowel de leuke als de minder leuke, geven je wijsheid en sturing. Daarom hoop ik dat – ongeacht hoe vaak je ‘kop op schouders eronder’, ‘stel je niet zo aan’, of ‘maak je niet zo druk’ naar je hoofd geslingerd hebt gekregen – je beseft dat al je gevoelens er mogen zijn en het verdienen om gehoord te worden. Want hoge pieken en diepe dalen horen bij het leven.
Les #2: Wat je zegt maakt uit
In het verlengde van ‘al je gevoelens mogen er zijn’ leerde ik óók dat wat je zegt uit maakt. Zo heb ik regelmatig heftige conversaties in mijn hoofd. Dat ik me bijvoorbeeld niet zo moet aanstellen. Of dat anderen het erger hebben en niet mag klagen. En wanneer m’n inner critic het heeft gewonnen van m’n rationele brein kan het me precies alles wijs maken. Van ‘wow je kan die rok écht niet hebben’ tot ‘waarom stop je zoveel moeite in dit artikel, niemand gaat het lezen’.
Natuurlijk weet ik ergens diep van binnen ook wel dat dit stemmetje niet altijd de waarheid spreekt. Maar toch kwam er een punt dat ik sommige dingen begon te geloven. Inmiddels heb ik 4 trajecten gewerkt aan het identificeren en ombuigen van mijn negatieve zelfspraak. En man dat is best bevrijdend. Want wist je dat je woorden positief inzetten óók een optie is. Als self confidence peptalk. Daarom is dit mijn reminder aan jou: choose your words wisely. Want wat je zegt heeft impact. Wat je zegt maakt uit!
Les #3: Dromen zijn dynamisch
Toen ik 5 jaar geleden de kamer van de psycholoog binnenstapte was ik heilig overtuigd van mijn pad. Ik wist wat ik wilde. En ik wist hoe ik daar moest komen. Sterker nog: ik had zo ongeveer mijn hele leven op dat idee ingericht. Tot ik na een aantal sessies aan precies alles begon te twijfelen. Want wilde ik nog wel producer worden? En wilde ik nog wel blijvend vertrekken naar het buitenland?
Ergens along the way waren mijn dromen veranderd. Maar dit toegeven aan zowel mezelf als de buitenwereld heeft een lange tijd geduurd. Want hoe serieus word je nog genomen als je jaren iets roept en plots van koers wisselt? En dus besloot ik krampachtig door te ploeteren. Dat liep uiteraard uit op een fiasco. Want hard werken voor iets waar je hart niet (meer) ligt is nooit een goed idee. Daarom wil ik je mee geven dat je áltijd mag veranderen. Je mag veranderen van baan. Je mag veranderen van vrienden. Je mag veranderen van dromen. Want dromen zijn dynamisch!
Les #4: Wees kritisch op wat je denkt
Op één dag gaan er oneindig veel gedachtes door onze koppies. Soms bewust. Soms onbewust. En soms komt er een specifieke gedachten keer op keer terug. Net zo lang tot je het gaat geloven. Net zo lang tot je er naar gaat handelen. Zo blijkt mijn terror thought ‘ik kan niet schrijven’ af te stammen uit groep 8. Jup, dat is zo’n 17 jaar geleden en nog stééds heeft het power. Tot ik besefte (ok fair enough na 3 trajecten pas) dat wat je denkt niet altijd de waarheid is.
Oké, dit stukje lijkt misschien heel erg op ‘wat je zegt maakt uit’ en dat is ook zo. Maar beseffen dat wat je zegt of denkt uit maakt is pas stap 1. Er daadwerkelijk iets aan doen is andere koek. Daarom zie ik dit als een losse les. Want pas veel later leerde ik kritische vragen te stellen aan mijn negatieve gedachten, zoals: Weet degene, die jou 17 jaar geleden wijsmaakte niet te kunnen schrijven, hoe je nú schrijft? En is deze gedachten daarom 17 jaar later nog van toepassing?
Les #5: Je kunt anderen niet veranderen
We hebben niet de power om mensen te veranderen. So. There. I said it. En man, wat vond (en vind) ik deze les hard to swallow. Niet omdat ik een heks ben die graag mensen veranderd in kikkers. Wél omdat het onbewust heel veel tijd, energie, frustratie en tranen heeft gekost. Ik was soms zo caught up in het bewijzen van mijn punt en het veranderen van iemands mening/houding/kijk op, dat ik vaak de dingen die er écht toen doen vergat. We kunnen namelijk niemand forceren om aardiger of attenter te doen of te worden.
Wat je wél kunt doen is je eigen rol in sommige scenario’s te veranderen. Zo zie ik eindelijk in dat mijn waarheid niet jouw waarheid hoeft te zijn. Waarheid is namelijk subjectief. Mijn schoonmoeder en ik kijken bijvoorbeeld compleet anders tegen dingen aan en we hebben ook nog eens een andere levensaanpak. Dat ging vaak fout. Inmiddels zijn we ons beide bewust van het feit dat we dingen anders zien en elkaar niet kunnen veranderen. Maar ondanks onze verschillen kunnen we prima naast en met elkaar leven. Zolang we elkaar maar de ruimte gunnen.
Een therapeut, psycholoog of ervaringsdeskundige?
In mijn bewoording ben ik nooit echt consistent geweest. Zo strooi ik wanneer ik zin heb met termen als therapeut, psycholoog of ervaringsdeskundige. Dat komt omdat ik het zelf na al die jaren als één pot nat ervaar. Is het natuurlijk niet. Een psycholoog heeft namelijk vaak jaren gestudeerd terwijl een ervaringsdeskundige iemand is die zelf ervaring als patiënt heeft gehad. Nu is mijn behandelaar precies geen van beide, maar wél een bewegingswetenschapper en lichaamsgericht therapeut. Een mond vol, maar het komt neer op expliciet stil staan bij wat veranderingen doen met je lichaam.
Deze vorm van therapie was een bewuste keuze. Want na jaren aankutten besefte ik dat de standaard psycholoog mij niet verder zou kunnen helpen. Het antwoord op de bekende vragen had ik namelijk al vóór iedere sessie ingestudeerd waardoor ik mijn leven vet goed op orde leek te hebben. Oopsie. Bij de therapeut ging het helemaal anders. Door middel van oefeningen mocht mijn lichaam eindelijk spreken. Dat leidde naar vele huilbuien. Maar ook naar minder stijfheid. Langzaam werden hoofd en lichaam weer één. Een magisch gevoel!
Hoe gaat het nu verder?
Ben ik na 5 jaar klaar om alleen en zonder zijwieltjes de wijde wereld in te fietsen? Ja. Nee. Misschien. Ergens vind ik het scary as f* om de moeilijke momenten ‘alleen’ te trotseren. Om zelf hoofd en lichaam in balans te houden. Maar ergens heb ik er óók onwijs veel zin in. Wat therapie mij heeft geleerd is dat ik alle tools in handen heb om te kunnen slagen. En lukt het niet? Dan is terugkeren géén schande. Want praten is niet voor watjes!
Met regelmaat krijg ik de vraag: “Iris, hoe weet je welke therapie bij jou past?”. En heel eerlijk? Daar heb ik geen kant en klaar antwoord op. Iedereen is anders. Er bestaat geen one size fits all als het gaat om je mentale gezondheid. Ja, mijn traject(en) was ’n schot in de roos. Maar alléén omdat ik al vele mislukkingen heb ervaren. Mijn advies? Ga een paar (gratis) intake gesprekken af en volg je onderbuikgevoel bij het maken van een beslissing. Past iets achteraf niet bij je? Dan mag je altijd stoppen en opnieuw zoeken!
